پوزیسیونهای مختلف در نوازندگی ویولن
آشنایی با پوزیسیونهای اول تا هفتم
آشنایی با پوزیسیونهای مختلف ویولن از اول تا هفتم، بخش اساسی از آموزش نوازندگی این ساز زیبا و پیچیده است. پوزیسیونها در ویولن به معنای موقعیتهای مختلف انگشتان دست چپ بر روی دسته ویولن هستند که به نوازنده اجازه میدهند نتهای مختلفی را با تغییر مکان دست بر روی دسته ساز نواخته و به این ترتیب گستره وسیعتری از صداها را تولید کنند. این تغییرات به نوازندگان امکان میدهند تا بتوانند به نتهای بالاتر و پایینتر دسترسی پیدا کرده و موسیقی پیچیدهتر و غنیتری را اجرا کنند.
پوزیسیون اول ابتداییترین و پرکاربردترین پوزیسیون در ویولن است. در این پوزیسیون، انگشتان دست چپ در نزدیکترین موقعیت به نات (نات قطعهای است که سیمهای ویولن را به دسته متصل میکند) قرار دارند. در این حالت، نتهای پایینتر بر روی سیمهای مختلف نواخته میشوند. به عنوان مثال، نتهای G، A، B و C بر روی سیم G در پوزیسیون اول قرار دارند. این پوزیسیون به نوازنده این امکان را میدهد که پایهایترین نتها را به راحتی و با دقت نواخته و به تدریج با اصول اولیه انگشتگذاری آشنا شود.
پوزیسیون دوم کمی بالاتر از پوزیسیون اول قرار دارد. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت انگشت دوم در پوزیسیون اول قرار میگیرد و به این ترتیب، نتهایی که در پوزیسیون اول با انگشت دوم نواخته میشدند، در پوزیسیون دوم با انگشت اول نواخته میشوند. این تغییر موقعیت به نوازنده اجازه میدهد تا نتهای جدیدی را بر روی سیمها نواخته و گستره صدایی خود را افزایش دهد. پوزیسیون دوم بیشتر در قطعاتی که نیاز به نتهای بالاتر دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
پوزیسیون سوم به مراتب بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد و معمولاً در سطح متوسط نوازندگی ویولن آموزش داده میشود. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت انگشت سوم در پوزیسیون اول قرار میگیرد. این پوزیسیون به نوازندگان امکان میدهد تا نتهای بالاتری را نواخته و دسترسی بیشتری به قسمتهای بالاتر دسته ویولن داشته باشند. پوزیسیون سوم به ویژه در قطعاتی که نیاز به تغییر سریع و دقیق نتها دارند، بسیار کاربرد دارد.
پوزیسیون چهارم یک گام دیگر به سمت بالای دسته ویولن پیش میرود. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت انگشت چهارم در پوزیسیون اول قرار میگیرد. این پوزیسیون به نوازنده امکان میدهد تا به نتهای بالاتر و بیشتر از پیش دسترسی پیدا کند. پوزیسیون چهارم بیشتر در قطعات پیچیدهتر و تکنیکی که نیاز به تغییرات سریع در نتها دارند، استفاده میشود. این پوزیسیون همچنین به نوازنده این امکان را میدهد که به نتهایی دست یابد که در پوزیسیونهای پایینتر قابل دسترسی نیستند.
پوزیسیون پنجم یکی از پوزیسیونهای پیشرفتهتر در ویولن است. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت یک گام بالاتر از پوزیسیون چهارم قرار میگیرد. پوزیسیون پنجم به نوازنده امکان میدهد تا به نتهای بسیار بالاتر دسترسی پیدا کند و در قطعاتی که نیاز به گستره وسیعی از نتها دارند، بسیار مفید است. این پوزیسیون به ویژه در قطعات تکنیکی و سریع که نیاز به تغییرات سریع و دقیق دارند، کاربرد دارد.
پوزیسیون ششم یکی از پوزیسیونهای کمتر استفاده شده اما مهم در ویولن است. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت یک گام بالاتر از پوزیسیون پنجم قرار میگیرد. این پوزیسیون به نوازنده این امکان را میدهد که به نتهای بسیار بالاتر از پوزیسیونهای قبلی دسترسی پیدا کند. پوزیسیون ششم بیشتر در قطعات پیشرفته و تکنیکی که نیاز به تغییرات سریع و دقیق در نتها دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
پوزیسیون هفتم یکی از بالاترین پوزیسیونهای معمول در ویولن است. در این پوزیسیون، انگشت اول در موقعیت یک گام بالاتر از پوزیسیون ششم قرار میگیرد. این پوزیسیون به نوازنده امکان میدهد تا به بالاترین نتهای ویولن دسترسی پیدا کند و در قطعات بسیار پیشرفته و تکنیکی که نیاز به گستره وسیعی از نتها دارند، بسیار کاربرد دارد. پوزیسیون هفتم به ویژه در اجرای سولوی ویولن و قطعات پیچیده که نیاز به تغییرات سریع و دقیق دارند، بسیار مفید است.
آشنایی و تسلط بر پوزیسیونهای مختلف ویولن نیازمند تمرین مداوم و دقیق است. نوازندگان باید به تدریج و با صبر و حوصله پوزیسیونهای مختلف را یاد گرفته و تمرین کنند. یکی از تمرینهای موثر برای یادگیری پوزیسیونها، نواختن مقیاسها (Scales) و آرپژها (Arpeggios) در پوزیسیونهای مختلف است. این تمرینها به نوازندگان کمک میکنند تا به تغییرات سریع و دقیق انگشتان دست چپ بر روی دسته ویولن عادت کرده و بتوانند نتهای مختلف را با هماهنگی بیشتر و دقت بالاتری نواخته و اجرا کنند.
تمرینهای مخصوص برای تسلط بر پوزیسیونها
تمرینهای مخصوص برای تسلط بر پوزیسیونهای ویولن به نوازندگان کمک میکنند تا توانایی تغییر سریع و دقیق موقعیتهای دست چپ بر روی دسته ساز را بهبود بخشند. تسلط بر پوزیسیونهای مختلف یکی از مهمترین مهارتهای نوازندگی ویولن است که به نوازندگان امکان میدهد گستره وسیعتری از نتها را اجرا کنند و در قطعات پیچیدهتر و فنیتر موفق باشند. این تمرینها شامل تمرینهای مقیاسها، آرپژها، تغییر پوزیسیونها، تمرینهای ریتمیک و استفاده از مترونوم میشود که در ادامه به تفصیل به آنها میپردازیم.
طبق گفته سایت دلتاموزیک یکی از تمرینهای پایهای برای تسلط بر پوزیسیونها، تمرینهای مقیاسها (Scales) است. نواختن مقیاسها در پوزیسیونهای مختلف به نوازندگان کمک میکند تا به تغییرات سریع و دقیق انگشتان دست چپ عادت کنند. برای مثال، نوازنده میتواند با نواختن مقیاس دو ماژور (C Major Scale) در پوزیسیون اول شروع کند و سپس به تدریج به پوزیسیونهای بالاتر مانند پوزیسیون سوم و پنجم منتقل شود. این تمرینها به نوازنده امکان میدهد تا تفاوتهای صوتی و انگشتگذاری هر پوزیسیون را درک کند و به تغییرات سریع بین پوزیسیونها مسلط شود. همچنین، نواختن مقیاسها با استفاده از مترونوم به حفظ ریتم و دقت نواختن کمک میکند.
آرپژها (Arpeggios) نیز بخش مهمی از تمرینهای تسلط بر پوزیسیونها را تشکیل میدهند. آرپژ به معنای نواختن نتهای یک آکورد به صورت جداگانه و پیوسته است. نوازنده میتواند با نواختن آرپژهای مختلف در پوزیسیونهای مختلف، تغییرات سریع و دقیق انگشتان دست چپ را تمرین کند. برای مثال، نواختن آرپژ دو ماژور (C Major Arpeggio) در پوزیسیون اول و سپس انتقال به پوزیسیون سوم و پنجم، به نوازنده کمک میکند تا به تغییرات پوزیسیونها عادت کرده و نتهای مختلف را با هماهنگی بیشتر نواخته و اجرا کند. آرپژها به ویژه در قطعات تکنیکی و سریع که نیاز به تغییرات سریع در پوزیسیونها دارند، بسیار مفید هستند.
تمرینهای تغییر پوزیسیونها به نوازندگان کمک میکنند تا به راحتی و با دقت بیشتری بین پوزیسیونهای مختلف جابجا شوند. یکی از این تمرینها، تمرینهای تغییر پوزیسیونهای متناوب است که در آن نوازنده به طور مکرر بین پوزیسیونهای مختلف جابجا میشود. برای مثال، نوازنده میتواند با نواختن یک نت در پوزیسیون اول و سپس جابجایی سریع به پوزیسیون سوم و نواختن همان نت، به تغییرات سریع و دقیق در پوزیسیونها عادت کند. این تمرینها به ویژه برای نوازندگانی که نیاز به تغییرات سریع در پوزیسیونها دارند، بسیار مفید است و به بهبود هماهنگی بین دست چپ و راست کمک میکند.